Koszmarne „di” czyli complemento di specificazione
Kiedy dochodzi do pierwszego kontaktu z complemento di specificazione zawsze na zajęciach czuję pewien dyskomfort:) Już za plecami czuję „oddech” pytania:
ale o co chodzi z tym „di”?
I nic w tym dziwnego. Bo choć samo „di” jest przyimkiem, to spełnia też wiele innych funkcji. No cóż, stawmy więc czoła temu zagadnieniu, które jest bardzo często używane w j. włoskim.
Spróbujmy najpierw przetłumaczyć samo wyrażenie complemento di specificazione na polski. Nie będzie łatwo, gdyż dokładnie takiej konstrukcji nie ma w j. polskim. W necie spotkałem wiele tłumaczeń, które są bezsensu, gdyż pewne rzeczy czy konstrukcje nie istnieją w j. polskim a zatem lepiej je opisać a samą nazwę pozostawić oryginalną. Jednak ze względu na funkcję jaką spełnia możemy po części ją powiązać z polską „przydawką przymiotną„. Dlaczego?
Spójrzcie jaką konstrukcję ma complemento di specificazione:
Rzeczownik (czasem przymiotnik, czasownik) + di + rzeczownik
Czyli na pierwszym miejscu mamy słowo. Najczęściej jest to rzeczownik, ale zdarza się też czasownik lub przymiotnik. Ważniejsze jest jednak jego druga część. Jest to przyimek DI plus rzeczownik. Ta para słów jest naszą „przydawką” czyli niczym innym jak przymiotnikiem. Zatem czym jest comlemento di specificazione? Jest to konstrukcja pokazuje, objaśnia, precyzuje znaczenie słowa, do którego się odnosi. Zobaczymy zaraz, że taka definicja complemento di specificazione pozwala objąć w nim wiele innych zagadnień gramatycznych i ma bardzo szeroki zakres zastosowań. Wymieńmy zatem jego przykłady i zastosowania:
- Najczęściej występuje w postaci: rzeczownik + di + rzeczownik, gdzie ten drugi jest typowym przymiotnikowym określeniem pierwszego. Np: la ruota di scorta (koło zapasowe), una giornata di poggia (deszczowy dzień). W takim ujęciu gramatyki Włosi nazywają tę konstrukcję complemento di specificazione attributiva. W tym zastosowaniu przyimek DI pozostaje zawsze w formie prostej!
- Może wystąpić w postaci: czasownik + di + rzeczownik. W takim przypadku nie jest to nic innego jak czasownik, który wymaga użycia przyimka di do wyrażenia dopełnienia – czyli rekcja czasownikowa.
Np: La scuola Italomondo dispone di tecnologie soffisticate – Szkoła italomondo dysponują zaawansowaną technologią
Finalmente ti sei ricordata di me – W końcu przypomniałaś sobie o mnie.
- Może wystąpić w postaci: przymiotnik + di + rzeczownik. W tym przypadku wchodzi w zakres zagadnienia rekcji przymiotnikowej. Np: un frigorifego pieno di gelati – lodówka pełna lodów. E’ un tizio affascinato di moda – To jest gość zafascynowany modą.
- Może wyrażać przynależność oraz własność. Możemy wtedy swobodnie skojarzyć to z naszym drugim przypadkiem dopełniaczem (kogo, czego). Np: il nonno di Andrea – dziadek Andrzeja, la porta di casa – drzwi domu (od domu), le poesie di Leopardi – wiersze Leopardiego